Deutsches Rechtswörterbuch (DRW): Burggraf
Artikel davor:
Burggenosse
Bürggenosse
Burggericht
1Burggesässe
2Burggesässe
Burggeschoß
burggesessen
Burggesinde
Burggesuch
Burggetreide
Burggraf
automatisch generierte Links zu anderen historischen Wörterbüchern:
frz. bo(u)rgrave, latinisiert burgravius, burgiographus, bulgravius, burclavius für praetor, praefectus, praepositus, quaestor curialis vel decurialis
I
(ursprünglich nur?) militärischer Befehlshaber einer befestigten Stadt
- als Glosse zu praetor, praefectusoJ. AhdGl. II 77Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- burggravius12. Jh. KölnSchrUrk. II 1 S. 146
- 12. Jh. Sumerlaten 49
- consensu ... nostri burgrabii ... constitutiones faciant pro utilitate oppidi nostri ad compescendos rebelles1346 Wuttke,Städteb. 25Faksimile - in Google Books
- burggravii, advocati castrorum fortaliciorum et municionum ecclesie1383 SchlesLehnsUrk. II 242
- AhdGl. III 134
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- AhdGl. III 182
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- AhdGl. III 357
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- AhdGl. III 378
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- AhdGl. III 395
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- AhdGl. III 411
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- AhdGl. III 420
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- Sumerlaten 13
II 1 a
mit der hohen Gerichtsbarkeit
- si civis contra hospitem ... aliquam querelam habuerit, pro qua placitum burgravii vel scultheti exspectare deberet1188 MagdebRQ.(Laband) 2
- civitas magdeburgensis tribus terminis in anno suprema habet judicia, que vocantur judicia borchravii1261 BreslUB. 28Faksimile - in Google Books
- unse hoeste richtere daz ist die burchgrave1261 Tzschoppe-Stenzel 352Faksimile - digitalisiert im Rahmen von "austrian literature online (ALO)"
- wer zu rechte zu disser beruffunge sien solle? so vint man: der burcgreve14. Jh. GlWeichb. 247 Art. 15
- der ordinarius, das ist der burcgrave, ist unde heist der hocheste; der andere ist der belehente richtere, unde ist der schultis genant14. Jh. GlWeichb. 359Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- bey dem höchsten rechte, und das geschicht vor dem burggrafen16. Jh. BreslStR. 96Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
II 1 b
mit der niederen Gerichtsbarkeit: Straßen- und Baupolizei
- burggravius firmiter asseret et allegaret, juris sui ab antiquo esse, quod solus judicio, quod witzichgedinge dicitur, praesidere deberet, et absque advocato coloniensi ... frangere aedificia, quae vorgezimbre dicunter1169 Köln/GrW. II 741Faksimile (ca. 233 KB)
- se esse burggravium ... et de iure iudicandi super edificia solius civitatis, quod dicitur uberzimbere13. Jh. MWormat. 197Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- 1349 FriedbergUB. I 171
Faksimile (ca. 45 KB)
--
Gerichtsbarkeit über Maß und Gewicht, Nahrungsmittel und Marktpolizei
- ein burggrave sol rihten vmbe vnrehte mazzen; vnd vber wagen. vnd vber ellvͥ vnrehten mez. vnd allen valschen kouf ... vnd vber alle lip narum 1275 Schwsp.(L.) LR. Art. 174 aFaksimile (ca. 225 KB)
- 1276 AugsbStR. Art. 65
--
Zoll- und Brückenaufsicht
- gebietten wir allen unsern burggrauen ... mauttern, zolnern ... das sy die ... kauflewtt bei disem ... gelaitt ... lassen1404 MittSalzbLk. 5 (1865) 187Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- Gengler,StRA. 210
Faksimile - in Google Books
II 1 c
mit einzelnen Verwaltungsaufgaben
- daz der purkraffe von P. mit seiner macht vnd alle andere unsere burgraue ... den burgern ... beholfen sein sullen1366 BudweisUB. 95Faksimile - in Google Books
- 1426 CulmUB. I 430
- der rad hat ein burggreven zu setzen uff der fischerportten, der der gefangen hut uff der fischerporten1444 Mainz/ArchHessG. 15 (1880/84) 159Faksimile - in Google Books
- Scheidemantel,Repert. I 443
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- Schmeller2 I 276
Faksimile - digitalisiert im Rahmen von "austrian literature online (ALO)"
II 1 d
häufig als Zeuge
- testes ... aderant ... ministeriales: H. burgrauius1171 MecklUB. I 100
- huius rei testes sunt, qui interfuerunt, H. purgravius, O. lantgravius ...1182 OÖUB. I 259Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- 1276 MGConst. III 93
Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- 1280 FriedbergUB. I 28
Faksimile (ca. 46 KB)
- leydebref ... under des borchgreven ... ingheseghelen1392 LübUB. IV 640Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
II 2 a
auf einer Burg, im Burg- oder Herrschaftsbezirk, Burgverweser
- burgravius, cui bona fide castrum committitur1276 MGConst. III 93Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- 1289 MittOsterland 4 (1858) 304
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- 1312 HohenloheUB. II 30
- purchrof vnd phleger in der purch1325 OÖUB. V 441Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- ein jeglich burggraff, den ich setzen werde auf die ... vesten1361 Lünig,CJFeud. II 167Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- jr purggraf, houptmann oder pfleger auf jr veste1371 Bischoff,ÖStR. 21
- sullen ... mein purggraffen ... den ... dienst anlegen auf die gueter1372 SPöltenUB. II 115
- quod burcgrauios nostros castri nostri ... dimittimus1399 LiegnitzUB. 81Faksimile - in Google Books
- wiß ein ieder burkgrave ... daß drei gepanne teiding sein im jahr1404 NÖsterr./ÖW. VII 371Faksimile (ca. 47 KB)
- 1409 NÖsterr./ÖW. VIII 382
Faksimile (ca. 44 KB)
- daz sein burggraf dhainen schaden tut in seiner purg15. Jh. ÖLR. Art. 67Faksimile (ca. 275 KB)
- die auf den schlössern, als burgrichtere und burgvögte, hiessen die burggraven1668 Fugger,Ehrensp. I Kap. 3
- 1753 Hellfeld I 769
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
--
vereinzelt auch Burgmann
- Kluckhohn,Min. 236
- ZRG.2 Germ. 28 (1907) 520 Anm. 1
Faksimile - digitalisiert vom Max-Planck-Institut für europäische Rechtsgeschichte
II 2 b
Gerichtshalter über geistliche Frondörfer; Burggraf in einem freien Klosterhof
- scultetus in B.: ... habebat iudicare super septem villas ... et presedit iudiciis in curia S.S., et iudicium illud dicebatur iudicium borggravii1332 ErfurtWeist. 100Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- ab imant wider freiheit des hofes thete, den solle der burggreve mit hamer und klüppel in den stock slahen1441 GrW. III 487Faksimile (ca. 285 KB)
--
Beamte des Rats der Stadt Frankfurt auf den freien Dörfern
- sprach der burggreve darin ... er were da als ein amptmann siner herrn von F.1441 ArchFrankfG.2 2 (1862) 219
- Bücher,FrankfBerufe 35
Faksimile - digitalisiert von der SLUB Dresden
II 3
in größeren Gerichtsbezirken
- is die palenzgreve over den keiser, unde die burchgreve over den marcgreven1224/35 (Hs. 1369) SspLR. III 52 § 3
- E., qui purchgravius fuit de Tyrol1237 ActaTir. II 461
- purkgraven, vitztum oder lantrichter1313 MWittelsb. II 228Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- 1371 Tirol/ÖW. V 24
Faksimile (ca. 50 KB)
- 1385 Wartinger,Graz 17
- 14. Jh. GlWeichb. 253 Art. 16
- ein oberster amptmann und burggrave1422 Miltenberg 317Faksimile (ca. 234 KB)
- amptmann adir burggrafe yn dem konigreiche1438 Böhmen/Anton,Beitr. 73Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- 1474 HamelnUB. II 290
- auf das Prager-schloß in des obristen burggraffens, oder des unter-burggraffens gewalt1627 BöhmLO. T 1Faksimile - digitalisiert vom Göttinger Digitalisierungszentrum (GDZ)
- 1727 Hoheneck I 69
Faksimile - in Google Books
- vor 1320 ÄltpolnRdm. 17
- Warnkönig,FlRG. I 277
- Warnkönig,FlRG. I 285
- ZRG.2 Germ. 26 (1905) 284
Faksimile - digitalisiert vom Max-Planck-Institut für europäische Rechtsgeschichte
--
ungarischer Komitatsgraf
- 1373 Kaindl,Karpath. II 219
- der Sachsengraf in der ZipsoJ. Schröer,UngWB. I 266
III
Angehöriger des Burggrafengeschlechts auf der Reichsburg zu Nürnberg
- wir ... gebrüder burgrafen ze Nurenberg1352 MWirzib. VI 15Faksimile - in Google Books
- 1488 NürnbChr. III 76
Faksimile - in Google Books
--
der Burggraf als kaiserlicher Reichsbeamter
- purcravius de Meydeburch, sacri romani inperii princeps et marschalcus1291 MGConst. III 457Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- des heiligen römischen reichs burckgrave1448 Wigand,Denkw. 106Faksimile (ca. 132 KB)
--
rechtssprichwörtlich
- der burggraf kann nicht dingen, denn mit voller bankoJ. Graf u.Dietherr 414Faksimile (2. Aufl.) - in Google Books