Deutsches Rechtswörterbuch (DRW): Leit(es)mann

Leit(es)mann

, m.


I Anführer, Führer, auch Kundschafter (II 2) 
  • d abt mach maken leedsman van sinen heere, wien so hi wille
    1252 Diericx 4
  • um 1340 Nikol. v. Jeroschin V. 17850
  • 1342 AnnFlandre 25 (1873) 296
  • leetsman van den ghentschen here
    1356 CartLouisdeMale II 252
  • 1396 CDPruss. V 107
  • eyn wyser leydsman, der ons leyte hynne ... went ym sint wol de weghe und phade cundich
    14. Jh. R. Minzloff, Bruder Hansens Marienlieder ... (Hannover 1863) 90
  • 14. Jh. MnlWB. IV 344
  • 1543 LübRatsurt. III 339
  • 1612 Stallaert II 160
  • ðû canst wegas geond ðæt wêsten, beó ûre lâdmann 
    oJ. Bosw.-Toller 606
II
Lotse
  • de piloten, de men heet ledesmannen 
    1448 HanseRez.2 VII 822
  • 1457 HansUB. VIII 344
  • eyn knape is leitsman van enem schepe vnde is gehüret to bringende dat schip dar id entladen sal
    2. Hälfte 15. Jh. WisbySeeR. 228
  • de leitsman schal sine vart gedan hebben, alse he dat schip heft gebracht to den keden vnde nicht vürder
    2. Hälfte 15. Jh. WisbySeeR. 229
  • Bosw.-Toller 606
III wer für d. Geleit zuständig ist, vgl. Geleitleute (I u. II)
  • 1342 LübUB. IV 33
  • daz der kawfman deme leytismanne adir deme czolner intdecken sulde, waz her vorczolin adir vorleytin wil, dorvmme, daz der czolner adir der geleytisman ym vor schadin sten mus in seyme geleyte
    um 1400 Böhlau,NC. 29
  • 1475 MnlWB. IV 343
  • 1481/1516 IlsenburgUB. II 98
  • 1494 Danzig(Hirsch) 271
unter Ausschluss der Schreibform(en):