Deutsches Rechtswörterbuch (DRW): Mallus
Artikel davor:
Malkreis
Malkuh
mallare
Mallatio
Mallator
Mallatura
Mallensis
mallidicus
Mallobergus
Mallschilling
Mallus
, n., Mallum, n.
franko.-lateinisch
"mallus ist gegenüber seinen volkssprachlichen Entsprechungen got. maðl, ahd. mahal semantisch eingeschränkt und als ein Fachwort der Rechtssprache auf das öffentliche Gericht festgelegt" Schmidt-Wiegand,Stammesrecht 189; die Wortbildungskraft von M. zeigt sich in: admallare, gamallus, mallare, mallensis usw.
"mallus ist gegenüber seinen volkssprachlichen Entsprechungen got. maðl, ahd. mahal semantisch eingeschränkt und als ein Fachwort der Rechtssprache auf das öffentliche Gericht festgelegt" Schmidt-Wiegand,Stammesrecht 189; die Wortbildungskraft von M. zeigt sich in: admallare, gamallus, mallare, mallensis usw.
vgl.
1Mahl (I),
1Mahl (II)
I
Gerichtsversammlung, Ding (B II 3), wobei M. im allgemeinen das gebotene Ding und Mallus publicus das echte, ungebotene Ding bezeichnet, vgl. HRG.1 III 217f.
- si servus in furtum inculpatur, requiratur a domino ut ad xx noctes ipsum in mallum praesentet, et si dubietas est, ad sortem ponatur511/58 Cap. I 1 S. 5Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- 596 Cap. I 1 S. 16
Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- si quis legibus ad mallum manitus fuerit et non venerit, si eum sunnis non detenuerit, quindecim solid. culpabilis iudicetur1. Hälfte 7. Jh. (Hs. 8. Jh.) LRib.(Beyerle-Buchner) Tit. 36 § 1
- quod si ad septimo mallo non venerit, tunc ille, qui eum manit, ante comitem cum 7 rachinburgiis in haraho iurare debet, quod eum ad strude legitima admallatum habet1. Hälfte 7. Jh. (Hs. 8. Jh.) LRib.(Beyerle-Buchner) Tit. 36 § 3 [ebd. S. 101, 109 u. 114]
- [wenn] parentes eius non exadoniaverunt eam, ut libera fuisset, nec ante duce nec ante comite nec in publico mallo, transactis tres kalendas marcias, post haec ancilla permaneat in perpetuum712/25 LAlam.2 80 [ebd. 94f.]
- actum in C. in mallo publici sub Carlomanno majorumdomus745 SGallenUB. I 13Faksimile - digitalisiert im Rahmen von "austrian literature online (ALO)"
- 781 MGDiplKarol. I 189
Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- sagibarones per singulos mallos plus quam tres esse non debentnach 798 LSal.(Eckh./MGH.) 89 § 4 [ebd. 90 (vgl. Register)]
- veniens homo alicus ... in mallo publico ante ipso comite illo vel aliis bonis hominibus8. Jh. Form. 191 [ebd. 194]Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- cum resedisset inluster vir ille comes in illo mallo publico ad universorum causas audiendas vel recta terminanda ...8. Jh. Form. 231 [ebd. 247 u. 251]Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- 802 FreisingTrad. I 178
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- 804 FreisingTrad. I 186
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- mallus tamen neque in ecclesia neque in atrio eius habeatur818/19 Cap. I 2 S. 284 [vgl. ebd. II Register]Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- iubemus ..., ut nullus eos de quibuscumque rebus sine publici malli compellatione despoliare vel de rebus monasterii invasionem facere presumat840 MGDiplKarol. III 152Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- accusatores autem ac testes ad accusandum vel ad testificandum tales suscipiuntur secundum africanum concilium, quales publicæ leges in mallo vel audientia ad accusandum et ad testificandum admittunt845/82 Hinkmar von Reims/Migne,Patrol.Lat. 126 S. 254
- quos publicæ leges ad accusationem vel testimonium recipiunt, sive in mallo, sive in audientianach 852 Migne,Patrol.Lat. 125 S. 783
- nach 866? Migne,Patrol.Lat. 126 S. 97
- actum in mallo publico9. Jh. Form. 441Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- ut nullus ab initio xl. usque ad octavam paschae vuadiare nec ad mallum cogatur ire nisi causa reconciliationis aut magnae necessitatis932 MGConst. I 5Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- 947 MGDipl. I 167
Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- nullus dehinc comes ... potestatem habeat bannum facere aut mallum habere980 MGDipl. II 251Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- 1022/39 FreisingTrad. II 298
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- 1027 FreisingTrad. II 278
Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- a tribus principalibus mallis, qui uulgô ungeboden ding uocantur1071 CLauresh.2 I 399Faksimile - digitalisiert im Rahmen von "austrian literature online (ALO)"
- 1185/1206 WestfUB. VI 2
- 12. Jh. AhdGl. IV 77, 17
Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- acta sunt hec coram nobis Frankenford in mall[o], quod a volgo buweding vocatur1238 FrankfUB.(Lau) I 59
- ein ... sogenanntes frey-gericht erhalten: als welches ... von anderen gemeinen mallis sich merklich distinguirt1768 SchrBodensee 28 (1899) Anh. 417Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts Bodensee-Zeitschriften
II
Urteil
- homo quidam ... absque ulla inquisitione et mallo seu judicio, ipso absente episcopo, villam B. invasit ac malo ordine retinet890 DuCange V 199
III
Geldleistung als Ersatz für die Anwesenheit im Mallus (I)
- neque ullum mallum tolletur de prædicta terra1173 DuCange V 200
Artikel danach:
Malmilch
Malo
Malpfahl
Malplack
Malplatz
Malrain
Malscheider
malschütten
(Malschüttsrecht)