Deutsches Rechtswörterbuch (DRW): Mundburt
Artikel davor:
4Mund
1mundbar
2mundbar
Mundbauer
Mundbote
(Mundbreud)
Mundbrief
Mundbryce
1(Mundbürge)
2(Mundbürge)
Mundburt
, f.
automatisch generierte Links zu anderen historischen Wörterbüchern:
ahd. muntburt stf., ae. mund-byrd f., lat. mundiburdis, -burdium, -burgis, -gium f. u. n.
vgl.
2Mund (I)
I
Schutzgewalt sowie die daraus abgeleiteten Rechte und Pflichten eines Herrn, Sonderfriede, Vormundschaft, Pflegschaft; wie 2Mund (I), Momberei (I); in der latinisierten Form (vgl. Niermeyer 708) mundiburdium in Diplomata, insb. in Lehnsurkunden, sehr häufig
Sachhinweis: LexMA. VI 898 u. K. Weimann, Der Friede im Altenglischen (Diss. Bonn 1966) 208f. u. 248
- ut sub nostra emunitate et mundiburdio nostrorumque successorum regum semper maneat479 MGDiplImp. I 113Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- quod si quis hominem regium (aut tabularium) tam baronem quam feminam de mundeburde regis abstulerit, lx solidos culpabilis iudicetur623/25 Beyerle,GesLang. 58
- gir þæt flet geblodgad wyrþe, forgylde þem mæn his mundbyrd ⁊ cyninge l scill' [wenn das Haus blutbefleckt wird, entgelte er demselben Manne dessen Sonderschutzrecht und dem Könige 50 Schill.]685/86 (Hs. um 1120) Liebermann,AgsG. 11
- et si autem vivi sunt [filii et filiae], non illi, qui eos genuerat, sed ad illum priorem maritum mundeburdum perteneant712/25 (Hs. 9. Jh.) LAlam.2 109
- in nostro mundeburdo suscepimus vel retinemus752 MGDiplKarol. I 4Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- reliquos vero ex integro tradidi excepto quos liberos relaxavi ... eorum muntpurt ad ipsum pertineat titulum770 FreisingTrad. I 66Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
- congregatio loci istius sub uestro dominio uestroque auxilio et defensione seu mundeburde omni tempore secura consistat800 CDFuld. 88Faksimile - digitalisiert im Rahmen von "austrian literature online (ALO)"
- patrocinium mundbyrdum 800 CorpusGl. 129
- he dede imu thene friðu selƀo, mundburd uuið theru menegi1. Hälfte 9. Jh. Heliand9 V. 2691
- sô gangu ik is allas an thes alomahtîgon godas mundburd endi an sîna ginâtha1. Hälfte 9. Jh. MSD. 238Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- hominibus quoque famulatum eiusdem monasterii facientibus in Hursteromarku, qui saxonice malman dicuntur, praedictum mundeburdum et tuitionem nostram constituimus881 Richter,Paderb. I Anh. p. 5Faksimile - digitalisiert von der Universitäts- und Landesbibliothek Münster
- ærcebiscepes borges bryce oððe his mundbyrd gebete mid ðrim pundum; oðres biscepes oððe ealdormonnes borges bryce oððe mundbyrd gebete mid twam pundum [die Verletzung einer vom Erzbischof (gewährten) Bürgschaft oder dessen Schutzgewalt büße man (diesem) mit 3 Pfund]892/93? Liebermann,AgsG. 50
- ut homines eiusdem ecclesie sub mundeburdo et tuitione ipius ecclesie consisterent nec non in ripis, in Dorestato ... universisque aliis locis in ipso episcopatu consistentibus931? Utrecht (bestimmt für)/MGDipl. I 63Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- mundeburdum vero vel defensionem ex ipso monasterio detur938 CartSTrond I 8
- ut sub mundiburdio deinceps maneat regum Francorum et ius proprietatis permaneat Romam beato Petro principi apostolorum959 MGDipl. I 279Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- monasterium puellarum ... constructum sub nostri mundiburdii suscepimus tuitionem, ita videlicet ut ... nullus successorum nostrorum aliquam ipsius sibi vindicet potestatem961 Gernrode (bestimmt für)/MGDipl. II 12Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- sed ei [Odelrico episcopo] ... pacifice sub nostre defensionis monburdo ac regalis auctoritatis precepto vivere liceat992 MGDipl. II 508Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- patrocinium muntpurt10. Jh. AhdGl. II 761, 9Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- si quis autem ... huius nostre confirmationis et corroborationis precepti seu defensionis mundiburgii violator extiterit1017 MGDipl. III 478Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- et legaliter pertinentibus sub nostre tutionis mandiburdio, quatenus secure vivere deoque servire1021 Arezzo (bestimmt für)/MGDipl. III 591Faksimile - digitalisiert im Rahmen des Projekts dMGH
- in nostrum mundiburdium tuitionem defensionemque susciperemus ... ecclesiam M.1045 MellingenStR. 267Faksimile - digitalisiert im Rahmen der "Sammlung Schweizerischer Rechtsquellen online"
- nobilis ... R., consentiente contectali sua et filia que heres eius fuit et sub eius adhuc mundiburdio, tradidit ecclesie ... vi hobas cum totidem areisum 1104 Dobenecker,Reg. I 216
- sub cuius mundiburdio erant constituti1129 HHalberstUB. I 134
- et ipsi qui vendiderant in presentia fratrum ad altare sancti G. ipsum allodium concedentes presente et annuente mundiburdo allodii Gerhardo de M. cum coniugibus et liberis suis exfestucaverunt1136 SGereonUB. 13Faksimile - digitalisiert von der ULB Düsseldorf
- confirmamus et eorum rogatu sub nostre tutionis muniburdio suscipimus1152 SteirUB. I 337
- quod si aliquis liber se ad condicionem hanc contulerit, haben predia vel mancipia, possidebit ea et pro eis stabit loco liberi absque mundiburdo infra ipsum bannum1186 Soest/GrW. VI 725Faksimile (ca. 302 KB)
- die besitzungen vererben sich in der nächsten linie, den schutz der waisen (mundiburdium) hat der nächste männliche verwandte zu übernehmen1192 KölnReg. II 289
- mondobordiam ipsam et bona eadem in nostris [Friderici II imperatoris] manibus resignavit1238 HohenloheUB. I 103
- mundburde, mundiburdium bedeutet eine rechtmäßige gewalt die geschäfte anderer zu fuͤhren, ihre person zu regieren oder ihre guͤther zu verwalten und sie zu vertheidigen; es kan dahero von eltern und allen tutoren gebraucht werden1762 Wiesand 762Faksimile - in Google Books
- und alle, die nicht vermoͤg des privatrechts einer schuzgenossenschaft theilhaftig waren, empfiengen den reichsschuz des kaisers; sie kamen unter die mundbuͤrde des koͤnigs1785 Fischer,KamPolR. I 282Faksimile - digitalisiert vom Münchener Digitalisierungszentrum (MDZ)
II
ae.: Bußgeld für die Verletzung eines Sonderfriedens
- cyninges mundbyrd: l scillinga [Königs Schutzgewalt gilt 50 Schillinge]601/04 (Hs. um 1120) Liebermann,AgsG. 3
- ciricean mundbyrd sie l scll' swa cinges [der Kirche Sonderschutz sei, von ihrem Verletzer ihr zu büßen mit 50 Schillingen, wie der des Königs]695/96 (Hs. um 1120) Liebermann,AgsG. 12
Artikel danach:
mundbürtig
mundbyrdan
Mundbyrdness
Mündel
Mündelgeld
(Mündelung)
Mündemeister
münden
munden